Dört saatlik görüşme sonrası kriz! Biden açık açık söyledi

21. yüzyılın başında Irak’ı işgal edip tüm odak noktasına Orta Doğu’yu yerleştiren ABD, Barack Obama döneminde sinyalleri verilen eksen değişikliğini Donald Trump’ın başkanlığında ete kemiğe büründürdü. Washington yönetimi Suriye gibi ülkelerde asker sayısını azaltıp Güney Asya’daki müttefikleriyle Çin’i kuşatmaya başlarken, Orta Doğu siyasetinde ise boşluklar ve gri alanlar oluştu. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması ise dengeleri kökünden değiştirdi. Zorunlu olarak Avrupa’yı uluslararası ajandasının ilk sırasına yerleştiren ABD Kiev yönetimine on milyarlarca dolarlık silah yardımı sağladı ve NATO’daki müttefikleri de Washington yönetimini takip etti.

SAVUNMA KALKANI

Geride kalan yıllarda Güney Asya’daki en ciddi rakibi Çin’le özellikle Tayvan üstünden restleşen ABD, tartışmalı Güney Çin Denizi etrafındaki ülkelerle teker teker anlaşıp Pekin yönetiminin etrafını sardı. 30 yıl sonra Amerikan birliklerinin ilk kez Filipinler’e dönüşünü sağlayan anlaşmayla, Şubat 2023 itibarıyla ABD’nin Güney Çin Denizi çevresinde oluşturmaya çalıştığı savunma kalkanı tamamlanmış oldu. En güneyde Avustralya’nın, en kuzeyde ise Japonya ve Güney Kore’nin yer aldığı hatta, tek eksik Filipinler’di.

HAZİRAN AYINDA İPLER GERİLDİ

Geçtiğimiz Haziran ayında Çin’e gitti. Ziyaret Blinken’ın 2018’den beri Çin’e ilk kez tekrar gelişi olarak kayıtlara geçti. Blinken’ın tarihi ziyaretinden tam bir gün önce nükleer enerjiyle çalışan USS Michigan güvenlik önlemi nedeniyle bölgeye gönderildi. İki ülke arasında devam eden Tayvan krizi konusunda önemli adımların atıldığını söyleyen Blinken görüşmeleri ‘olumlu’ olarak yorumladı.

Tarihi ziyaretten tam 3 gün sonra ise ABD Başkanı Joe Biden, Çin lideri Xi için sert ifadeler kullandı. Biden Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’i bir diktatör olarak nitelendirdi ve bu yılın başlarında ABD Çin balonunu kendi sınırları içinde tespit ettiğinde, Jinping’in ‘çok utandığını’ öne sürdü. Çin ise Biden’ın bu sözlerine yanıt olarak “Gülünç ifadeler” değerlendirmesinde bulundu.

4 SAATLİK “VERİMLİ GÖRÜŞME” SONRASI ŞAŞIRTAN SÖZLER

Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Xi dün ABD’de bir araya geldi. Yaklaşık iki saat süren görüşmede liderler iki ülke arasındaki ilişkilerin yanı sıra, Ukrayna-Rusya ve İsrail-Filistin gündemlerini de masaya yatırdı. Biden yaptığı açıklamalarda “Yaptığımız en verimli görüşmeydi” derken kısa bir süre sonra süper güçler arasında kriz çıkartabilecek bir söze imza attı.

Gazetecilere verdiği demeçte, Biden, Xi ile görüşmelerinde Ukrayna ve Gazze gibi “küresel konuların” da önemli bir yer tuttuğunu söyledi. Bir gazetecinin “Xi Cinping’i halen diktatör olarak tanımlıyor musunuz?” sorusuna Biden şu yanıtı verdi:

“Bakın o, bizdekinden tamamen farklı bir hükümet biçimine dayalı olan komünist bir ülkeyi yönetmesi anlamında bir diktatör.”