Hükümet emeklilere yeni destekler için düğmeye bastı. Fatura indirimi, barınma, ulaşım desteği, düşük faizli kredi imkanı gibi pek çok alanda yeni destekler gündemde. Peki süreç nasıl işleyecek? İşte detaylar…
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2024 yılını ‘Emekliler yılı’ ilan ettiklerini açıklamıştı. Bu kapsamda emeklilerin refahını artıracak bazı düzenlemeler yapılması planlanıyor. Konuyla ilgili Ak Parti Grup Başkan Vekili Muhammed Emin Akbaşoğlu nisan ayında Meclis’in açılması ile birlikte ilk gelecek düzenlemelerden birisinin emekliler ile ilgili olacağını söyledi.
EMEKLİYE YENİ DÜZENLEME NE OLACAK?
Emeklilerin gelirini artıracak 7 başlık öne çıkıyor. Bu kapsamda fatura indirimi, ulaşım ve barınma desteği, düşük faizli kredi imkanı gibi pek çok konuda refahı artıracak düzenlemeler üzerinde çalışılıyor.
Konuyla ilgili merak edilenleri Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, milliyet.com.tr’ye anlattı. Yılmaz konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Ülke genelinde 16 milyon emeklimizi düşününce hatta onların da eş ve çocuklarını düşündüğümüz taktirde toplumun büyük bir kesimini temsil ettiklerini hesap edebiliyoruz. Emeklinin refahını artırmak amaçlı hükümet kanadının yeni projeler üzerinde çalıştığını biliyoruz.
Emekliler bakımından alınan maaştan ziyade yapılan harcamalar da ayrı bir önem taşımaktadır. Burada temel ihtiyaçlarda yapılabilecek bazı indirimler ve destekler refah seviyesini yükseltecek, emeklilerin sosyal hayata katılımını artıracaktır.
Bunu tek taraflı da düşünmemek lazım dolayısıyla iç piyasanın canlanacağı yerli üreticinin kazanacağını da bilmek gerekmektedir. Şunu belirtmekte yarar görüyorum. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı olarak barınma, aile, engelli-yaşlı, sağlık, eğitim ana başlıklarında olmak üzere toplamda 44 adet sosyal yardım mevcut. Bunlardan yararlanmanın en önemli kıstası vakıf bünyesinde gelir testine girmektir. Orada da hane içi kişi başı gelir asgari ücretin 3’te 1’inden az ise emekli olsanız bile bu yardımlardan faydalanabilmektesiniz.
EMEKLİYE DÜZENLEMEDE 7 ÖNEMLİ BAŞLIK!
7 başlık altında emeklilere bazı düzenlemeler olacak. Bunlar belediye hizmetlerinde indirim, enerji, ulaşım, barınma, finans, tatil destekleri ile refah payı ve taban maaş üzerinde bir dizi yeniliklerdir.
İlgili düzenlemelerin detayları ise şöyle: Belediye hizmetlerinde indirim: Bu kapsamda belediyelerle anlaşılarak su faturalarında belli bir metreküp tüketime kadar fatura indirimi verilebilir. Toplu taşımada özellikle büyükşehirlerde bazı gruplara yapılan indirimler mevcut. Bunları hatırlayacak olursak öğrenci indirimi, 65 yaş üzeri yolculuk yapanlara ücretsiz ulaşım, anne kart ile 4 yaş altı bebeğiniz varsa 150 basıma kadar ücret ödemiyorsunuz. Ayrıca şehit-gazi aileleri, ordu vazife malullüğü aileleri, belediye zabıta kartı olanlar, engelli vatandaş, sarı basın mensubu, TÜİK kartı olanlar, milli sporcu ve PTT kartı olanlar şehir içi seyahatte herhangi bir bedel ödemeden seyahat edebilmektedirler.
Sosyal kart olarak öğretmen ve 60 yaşı kapsayan 200 basıma kadar sınırlı indirimler mevcuttur. Aylık mavi akbilde belli bir para yüklediğiniz takdirde 180 basıma kadar kullanabilmektedirler. Emekliler de bu kapsamda ulaşım desteklerinden ücretsiz veya indirimli yararlanabilir.
Enerji desteği: Normal şartlarda doğal gaz indirimi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) bünyesinde yıllık olarak 1500TL – 3500 TL arası, aylık olarak ise 188 TL-438 TL arası ödeniyordu. Doğal gaz yardımları 2 ayda bir olmak üzere vakıf bünyesinde ihtiyaç sahiplerine yatırılmaktadır. Emeklilere de bu kapsamda bazı ayrıcalıklar tanınabilir.
Elektrik desteği: Normal şartlarda elektrik indirimi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı bünyesinde 1 ya da 2 kişilik ailelerde 112,63 TL, 3 kişilik ailede 150,17 TL, 4 kişilik ailede 187,71 TL, 5 ve üzeri ailelerde 225,25 TL, kronik hastaları olan evlerde hasta başına 225,25 TL aylık olarak ödeniyor. Emeklilere de bu minvalde bazı indirimler üzerinde duruluyor.
Ulaşım desteği: Genelde şehirler arası öğrencilere indirim var. Hızlı trenlerde, hava ulaşımı olan uçak biletlerinde, deniz yolcu taşımalarda indirimler mevcuttur. Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde şirketler ile yapılacak protokoller vasıtası ile emeklilere de bu hakların geleceğine inanıyorum.
Barınma desteği: Barınma indirimi SYDV bünyesinde, eşi vefat etmiş en az 18 yaş altı 3 çocuğu olan kadınlara ev alınmasında tek seferlik ve ev yapımında ise üç dilim halinde 500 bin TL destek verilmekte. 11 ilimizi vuran deprem felaketinde birçok destek verildi. Yapılacak düzenleme ile dar gelirli emekli olanlara da kirasını ödemede destek verileceğini tahmin ediyorum. Özelikle büyükşehirler başta olmak üzere kira yardımı adı altında düşük aylıklı emeklilerden başlamak üzere belli bir miktarda kira desteği verilecek. Bunun yerel yönetim olan belediyeler vasıtası ile yapılması planlanıyor.
Finans desteği: Emeklilerle banka hizmetlerinde kolaylık sağlanması için protokoller yapılacak. Kamu ve özel bankaları kapsayacak şekilde havale, EFT ücretleri alınmayabilir. Düşük faizli krediler verilebilir, promosyon miktarlarının artırılması sağlanabilir.
Tatil desteği: Kamuya ait özellikle memurların kullanımına tahsis edilen birçok sosyal tesis mevcuttur. Bunlar öğretmenevi, belediye tesisleri, ordu evi, polis evi, orman müdürlüğü misafirhaneleri, karayolları misafirhaneleri, TCDD misafirhaneleri, SGK misafirhaneleri uygulama otelleri Tedaş misafirhaneleri, sendika misafirhaneleri ve birçok kurumu sayabiliriz. Buralarda genelde siviller de kalabilmektedir. Ama emekliler için de buralar özel indirimler vasıtası ile detaylandırılabilir. Özel kurumlarla protokoller yapılarak kapsam iyice genişletilecektir.
Refah payı: Emeklilerimiz yasadan dolayı enflasyon oranında zam almaktadırlar. 2024 yılı için %30 ile %42 oranında bir enflasyon beklentisi mevcut. 6 aylıkta ise ortalama %24 oranında bir beklenti mevcut. Dolayısıyla şunu diyebiliriz: Yeni zam döneminde en düşük emekli aylığı alanların maaşı taban aylığın altında kalacağı için refah payı ve taban maaş iyileştirmesi yapılacağını söyleyebiliriz.
‘Refah payı verilecek mi?’ sorusuna ise geçmiş dönemlerde enflasyon rakamı üzerine bir refah payı eklentisini defalarca görmüştük. Yine refah payı ekleneceği kanaatindeyim.
Burada saydığımız desteklerle ilgili ‘sadece emekli olmak yeterli mi, yoksa ekstra bir şart getirilecek mi?’ onu çalışmalar biraz daha olgunlaşınca göreceğiz.
NİSAN AYINDA MECLİS’İN AÇILMASI İLE BİRLİKTE Mİ GÜNDEME GELECEK?
Evet bekliyorum. Burada bulunan 7 maddelik emeklilere özgü çalışmalar ile alakalı düzenlemelerin geleceğini düşünüyorum. Meclis takvimine baktığımız zaman ise seçim dolayısıyla şu an kapalı fakat 2 Nisan saat 14.00’te Meclis çalışmalarına devam edecektir.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI TEMMUZDAN ÖNCE ARTACAK MI?
Ben temmuzdan önce en düşük emekli maaşına bir zam beklemiyorum. Temmuz ayında emeklilerimize kök aylık ve taban maaş düzenlemesi şeklinde kesinlikle bir düzenleme geleceğini düşünüyorum. Emeklilerimiz yılda 2 defa zam aldıklarından dolayı 2024’ün ikinci yarıyılı için hedef enflasyon doğrultusunda ekonomik tedbirler alınıp buna göre sahada uygulaması yapılmaktadır.
Özellikle 2000 sonrası emekli olup kök maaşı taban aylığın altında kalan emeklilerimiz olacaktır. Geçtiğimiz dönemde memur emeklisi ve SSK, Bağkur emekli ayrımı yapılmadan eşit zam yapılmıştı.
Önümüzdeki temmuz maaşlarında eğer hedef enflasyon olan yüzde 24 oranı gerçekleşirse memurlarımız ve memur emeklilerimiz toplu sözleşmeden kaynaklı %18,60’lık bir zam alacaklar. Burada da refah payı eklentisi ile birlikte maaşların eşitleneceğini tahmin etmekteyim. Tabi ki ekonomik veriler ve bütçe dengeleri gözetilerek yapılacaktır.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
En düşük taban aylığı 7500 TL’den 10000 TL’ye çıkarılmıştı ve kök aylığınız Hazine tarafından desteklenmekteydi. Temmuzda da aynı senaryo ile karşı karşıya kalacağız. Yılın ilk 6 ayı için enflasyon yüzde 24 çıkarsa burada kabaca taban aylık 12500 ile 15000 TL arasında bir seviyeye çıkarılabilir. Ama her altı aylık dönemde bu senaryoları konuşmaktansa ivedilikle bir düzenleme olması şart diye düşünüyorum.”