Türk Milletinin Kurtuluş Mücadelesi ve 30 Ağustos’un Tarihî Önemi
Mustafa Kemal Paşa, 1 Eylül 1922 tarihinde Dumlupınar’da Batı Cephesi’ndeki subay ve askerlere gönderdiği bildiride, Türk ordusunun kazandığı büyük zaferi ve ulusuna olan minnettarlığını dile getirdi. Paşa, Afyonkarahisar-Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde Yunan ordusunun büyük bir yenilgiye uğradığını belirterek, ulusun geleceğine olan güvenini vurguladı. Ordunun Akdeniz’e doğru ilerlemesini ve mücadeleyi sürdürebilmek için tüm akıl ve yurtseverlik kaynaklarının seferber edilmesini emretti. Bu talimat doğrultusunda Türk ordusu, Eylül ayında önemli şehirleri geri alarak Yunan ordusunu denize döktü.
30 Ağustos 1922 sabahı, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Kütahya’nın Altıntaş ilçesindeki Zafertepe Çalköy’de birliklere taarruz emrini verdi. Bu harekât, Kurtuluş Savaşı’nın en büyük zaferlerinden biri olarak kabul edilir. 26 Ağustos’ta başlayan Meydan Muharebesi, Türk ordusunun Yunan birliklerini tamamen kuşatarak yok etmesiyle sonuçlandı. Yunan komutanları arasında General Trikopis ve General Diyenis de bu çatışmada yer aldı. 31 Ağustos’ta yapılan toplantıda, Yunanlıların yeniden savunma düzeni kurmalarını engellemek ve İzmir’e girmek kararlaştırıldı.
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos sabahı harekâtı başlattı. Türk ordusu, topçu ateşleriyle başlayan harekâtın ardından sabahın erken saatlerinde hücuma geçti. Tınaztepe’yi ele geçirerek düşmanı Belentepe ve Kalecik Sivrisi’nden uzaklaştırdı. İlk gün, 1. Ordu birlikleri önemli mevzileri ele geçirdi. 27 Ağustos’ta tüm cephelerde taarruza geçildi ve Afyonkarahisar kurtarıldı. 28 ve 29 Ağustos’ta devam eden taarruz, düşmanın 5’inci tümeninin etkisiz hale getirilmesiyle sonuçlandı. 29 Ağustos gecesi, taarruzun hızla sonuçlandırılması için gerekli önlemler alındı.
Büyük Taarruz sırasında yaşanan olaylardan biri, 57’nci Tümen Komutanı Albay Reşat Bey’in 27 Ağustos’ta Çiğiltepe’nin alınmasının yarım saat gecikmesi nedeniyle intihar etmesidir. Albay Reşat Bey, intiharından önce yazdığı notta, “Yarım saat içinde o mevkiyi almaya söz verdim, ancak bunu başaramadığım için yaşayamam.” diyerek büyük bir fedakarlık örneği sergiledi. Çiğiltepe, Albay Reşat Bey’in ölümünden sadece 15 dakika sonra düşman askerlerinden temizlendi.
Mustafa Kemal Atatürk, 30 Ağustos 1924’te, Büyük Zafer’den iki yıl sonra, Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı’nın temel atma törenine katılmak üzere Zafertepe Çalköy’e geldi. Burada yaptığı konuşmada, 30 Ağustos Zaferi’nin Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olduğunu ve Türk Cumhuriyeti’nin temellerinin burada atıldığını belirtti. Atatürk, Türk ulusunun burada kazandığı zaferle, tarih yazma kararlılığını ve gücünü vurguladı.